Mirasta Saklı Pay Nedir? Kimleri Kapsar ve Nasıl Korunur?

Mirasta saklı pay, miras bırakanın ölümünden sonra belirli mirasçıların yasal olarak korunmuş miras haklarını ifade eder. Türk Medeni Kanunu’na göre bazı yakın akrabalar, miras bırakanın vasiyetine rağmen belirli bir oranda mirastan pay alma hakkına sahiptir. Bu düzenleme, mirasın adil ve dengeli şekilde paylaşılmasını sağlamak amacıyla getirilmiştir.

Saklı Paylı Mirasçılar Kimlerdir?

Saklı pay hakkı, miras bırakanın en yakın yasal mirasçılarını kapsar. Bu kişiler:

• Çocuklar: Mirasın yarısı saklı pay olarak çocuklara aittir.
• Eş: Sağ kalan eş, mirasın dörtte biri ile üçte biri arasında değişen oranda saklı paya sahiptir (yasal mirasçılarla birlikte olup olmamasına göre).
• Ana ve Baba: Miras bırakanın çocukları yoksa, anne ve baba da saklı paylı mirasçılar arasında yer alır.

Vasiyetname ve Saklı Pay Dengesi

Miras bırakan, vasiyetname ile mal varlığını istediği şekilde dağıtabilir. Ancak bu dağıtım saklı pay sınırlarını aşamaz. Saklı paylı mirasçılar, vasiyetnameyle kendilerine ayrılan payın yasal sınırın altında olduğunu tespit ederlerse, tenkis davası açarak haklarını talep edebilirler.

Saklı Payın Korunması

Saklı paylı mirasçılar, mirasın paylaşımı sırasında öncelikli olarak dikkate alınır. Mirasın önce saklı paylar ayrılır, kalan kısım ise miras bırakanın iradesine göre dağıtılır. Bu sistem, hem miras bırakanın özgürlük alanını korur hem de aile içi adaleti sağlar.

Örnek Uygulama

Bir kişinin 1 milyon TL’lik mal varlığı olduğunu varsayalım. Bu kişinin iki çocuğu ve eşi varsa, çocukların her biri %25, eş ise %25 saklı paya sahiptir. Miras bırakan, vasiyetnameyle tüm mal varlığını başka bir kişiye bıraksa bile, çocuklar ve eş bu saklı paylarını talep edebilir.

Mirasta saklı pay, miras hukukunun temel koruma mekanizmalarından biridir. Aile bireylerinin mağduriyetini önlemek ve mirasın dengeli paylaşımını sağlamak amacıyla düzenlenmiştir. Vasiyetname hazırlanırken bu sınırlar gözetilmeli, mirasçılar ise haklarını hukuki yollarla koruyabilmelidir.