Limon Asidinin Hücrelere Etkisi: Bilimsel Bir Dönüşüm

Japonya’nın Kobe kentindeki RIKEN Araştırma Merkezi’nde görev yapan gelişimsel biyoloji uzmanı Haruko Obokata, limon asidinin (sitrik asit) hücresel dönüşüm üzerindeki etkisini araştırarak bilim dünyasında dikkat çeken sonuçlara ulaştı. Obokata, genç farelerden elde ettiği kan hücrelerini düşük pH değerine sahip bir sıvıya maruz bırakarak kök hücre üretmeyi başardı.

Deneyde kullanılan sıvının pH değeri, sitrik asit yardımıyla 5,8’in altına düşürüldü. Bu ortamda bazı hücreler yaşamını sürdüremezken, hayatta kalanlar kök hücreye dönüşme yeteneği gösterdi. Bu dönüşüm, hücrelerin stres altında yeniden programlanmasıyla açıklanıyor.

Kök hücreler, deri, kas, karaciğer ve sinir gibi farklı hücre tiplerine dönüşebilme potansiyeline sahiptir. Bu özellik, embriyonik kök hücrelerde doğal olarak bulunur. Ancak son yıllarda erişkin hücrelerden de bu çok yönlü hücrelerin üretilebildiği gösterilmiştir. 2012 yılında Nobel Tıp Ödülü’ne layık görülen Japon bilim insanı Shinya Yamanaka, bu alandaki öncü çalışmalarıyla tanınmaktadır.

Obokata, şimdi benzer yöntemin insan hücrelerinde de işe yarayıp yaramadığını araştırıyor. Ancak bu deneyler henüz erken aşamada olduğu için sonuçlar hakkında kesin bilgi verilmemektedir. Bilimsel topluluk, bu yöntemin insan hücrelerinde güvenli ve etkili olup olmadığını anlamak için daha fazla test yapılması gerektiğini vurguluyor.

Alman araştırmacı Jürgen Hescheler gibi uzmanlar, Japonya’daki bulguları kendi laboratuvarlarında doğrulamak istiyor. Özellikle aside maruz kalan hücrelerin kalp gibi kritik organ hücrelerine dönüşme potansiyeli araştırılıyor. Bununla birlikte, aside maruz kalmanın hücrelerde bozulmaya yol açıp açmadığı da dikkatle incelenmesi gereken bir konu.

Sitrik asit, hücresel enerji üretiminde merkezi rol oynayan Krebs döngüsünün bir parçasıdır. Bu nedenle hücre metabolizması üzerinde doğrudan etkisi vardır. Ancak dışarıdan uygulanan sitrik asidin hücre yeniden programlamasında rol oynaması, bu bileşiğin biyolojik etkileri hakkında yeni sorular doğurmaktadır.