Şarap uyku kaçırır mı?

Öğle yemeğinde içilen bir kadeh şarap, tatil günlerinde kolaylıkla klasik öğleden sonra uykusuna dönüşebilir.

Bu durum, alkolün merkezi sinir sistemine yatıştırıcı etkisi sayesindedir: bizi daha sakin ve rahat hissettirir, stresli durumları daha az yoğun olarak algılamamızı sağlar. Bu nedenle, içki içtikten sonra uykuya dalmak daha kolaydır. Ancak bu, uykunun derin ve onarıcı olacağı anlamına gelmez, aksine.

2013 yılında araştırmacılar (Ebrahim ve arkadaşları), alkolün uyku üzerindeki etkilerini inceleyen 153 çalışmayı gözden geçirmişlerdir. Toplanan verilere göre, yatmadan önce alkol almak, uykuya dalma sürecine yardımcı olur ve bu, alınan alkol miktarına, içen kişinin cinsiyetine veya yaşına bakılmaksızındır. Dezavantajı ise, gece boyunca sadece uyanmanın değil, daha uzun süre uyanık kalmak da daha kolay hale gelir.

Araştırmacılar, alkol tüketiminin REM uykusunu, yani beynimizin rüya gördüğü ve hızlı göz hareketleriyle karakterize olan uykuyu etkilediğini gözlemlemişlerdir; bu da çok fazla alkol almanın, rüya görme ihtimalini azalttığını göstermektedir.

Bu yıl yapılan araştırmalar (Pietilä ve ark., 2018), bu bulguları geniş bir örnekleminde (4098 Fin katılımcı) doğrulamıştır. Araştırmaya göre, alkol tüketimi, katılımcıların cinsiyetinden bağımsız olarak, ancak alınan miktarına bağlı olarak uyku sırasında kardiyovasküler rahatlamayı olumsuz etkiler. Düzenli fiziksel aktivite veya genç yaş gibi diğer faktörler, bu olumsuz etkilerden koruma sağlamaz.

Alkolün uykuyu bozmasının başka bir yolu ise diürez üzerindeki etkisidir: Vücut alkolü toksin olarak algılar ve bu nedenle onu böbrekler yoluyla atmak için hücrelerden su çeker; ayrıca antidiüretik hormonun baskılanması nedeniyle daha hızlı susuz kalırız. Tuvalet ihtiyacı ve susuzluk hissi bizi uyandırabilir ve uyanık tutabilir.

Bu sebeplerden dolayı, yatmadan en az 3 saat önce alkol tüketmemek ve alınan her birim alkol için vücudu nemli tutmak adına iki bardak su içmek önerilmektedir.