Ekranda “Black Crush” olması ne anlama gelir?
TV’lerde ve LCD ekranlara “Black Crush” adı verilen bir kusur meydana gelebilir. Sorun, ekran üreticilerin özellikle LED aydınlatmalı LCD modellerde siyah üretimini iyileştirmeye çalıştıkları için dikkat çekiyor. Peki “Black Crush” nedir ve bu konuda ne yapmalıyız? Bu makalede “Black Crush” veya “Siyah Ezilme” olayına detaylıca bir bakış atacağız.
Black Crush nedir?
Gölge ayrıntısı kaybı anlamına gelen Black Crush, bir görüntünün özellikle karanlık alanlarındaki aslına uygunluk kaybını ifade eder. Terim hem fotoğraf hem de video alanlarında geçerli olabilir, ancak en yaygın olarak filmler ve oyunlar gibi hareketli görüntülerde gölge ayrıntısının kaybını tanımlamak için kullanılır.
Yanında başka bir ekranda “doğru” görüntüyü görene kadar Black Crush’ı hemen fark etmeyebilirsiniz. Aşağıdaki resimde, gölgenin altında sağ tarafın detayını kaybettiği bir simülasyon örneği görebilirsiniz. Başka bir deyişle, bu görüntü “ezilmiş siyahlıklara” sahiptir.
Bu sorun nedeniyle ekranda oynatılan içeriğin izlenemez hale gelmesi olası değildir, ancak genel sunum bozulur. Filmlerde, çerçevenin kenarındaki ince ayrıntıları kaçırabilirsiniz, ancak bu sorun bazı oyunlarda (özellikle iyi aydınlatılmış odalarda) neler olduğunu görmeyi çok zorlaştırabilir.
Siyah ezilmenin meydana gelmesinin birçok nedeni vardır ve bunların tamamı ekrana bağlı değildir. Kamera ayarlanmadığı için gölge ayrıntısı ilk etapta yakalanmadıysa, siyahlıklar ezilmiş gibi görünecektir. Bazı yönetmenler ve fotoğrafçılar bu tekniği kasıtlı olarak negatif alan yaratmak için kullanırlar.
TV ve Monitörde Black Crush
Sorun genellikle ekran veya kaynak cihazdadır (oyun konsolu gibi). Çoğu oyun, yazılım ilk başlatıldığında oynatıcının gama ve beyaz noktayı kalibre etmesini gerektirir ve bunu yanlış ayarlamak (veya sistem düzeyinde yanlış yapmak) gölge ayrıntılarının kaybolmasına neden olabilir. Bazen oyunlar HDR’yi kötü uygular ve siyah ezilmeye neden olur.
Çoğu tüketici ekranı fabrikadan çıktıklarında asla kalibre edilmez ve bir profesyonel tarafından uygun şekilde kalibre edilmeden her zaman kaynaktan sapan bir görüntü üretirler. Bu nedenle içerik oluşturucuların ve fotoğrafçıların çalışmalarını düzenlerken kalibre edilmiş bir ekran kullanmaları şiddetle tavsiye edilir.
Bazen, TV gerçekten sorundur. OLED, kendiliğinden yayılan bir görüntüleme teknolojisidir; bu, piksellerin “gerçek” siyahı görüntülemek için kapatılabileceği anlamına gelir. Ne yazık ki, OLED de siyahtan çıkmakta zorlanıyor, bu da bazı modellerde TV “açık” ve “kapalı” durumları arasında var olan ince tonları piksel düzeyinde yeniden üretmeye çalışırken gölge ayrıntılarının kaybolmasına neden olabilir.
Birçok LED aydınlatmalı LCD TV, artık karanlık veya siyah sahnelerin arkasındaki ışığı kapatmak veya azaltmak için karartma algoritmaları kullanıyor. Bu, TV’nin çok daha derin bir siyah seviyesi üretmesine yardımcı olur, ancak neredeyse her zaman gölge ayrıntısı pahasına gelir. Genel olarak konuşursak, bir ekranın karartma bölgeleri ne kadar fazlaysa, sorun o kadar az ciddi olacaktır.
Black Crush testi
Siyah ezilmeyi test etmenin kolay bir yolu, bir yıldız alanı testi kullanmaktır. Siyah ezilme sergileyen bir ekranda yıldızların çoğu görünmez. Bir OLED’de, parlak beyaz bir piksel, görüntüye müdahale eden herhangi bir karartma algoritması olmadan saf siyah bir pikselin yanına oturabileceğinden, yıldızların büyük çoğunluğu görünür olmalıdır.