Kartal Kordonboyu zemin sağlamlığı ve deprem riski
Marmara Bölgesi’ni etkilemesi beklenen büyük bir depremde Kartal ilçesinin riskli bölge olup olmadığı merak ediliyor. Depremden zarar görmesi beklenen ilçelerden biri olan Kartal’da Kordonboyu Mahallesi’nin deprem riski ve zemini hakkında hazırlanan raporları inceledik ve bu yazıda şimdiye kadarki önemli çalışmaları bir araya getirdik.
1. Kordonboyu Mahallesi’nin kurulu olduğu alan
Kordonboyu Mahallesi, Kartal’ın Pendik sınırından başlar ve Dragos Tepesi’ne kadar Orhantepe Mahallesi sınırına kadar devam eder. Dragos sahili dışında kalan Kartal’ın tüm sahili Kordonboyu Mahallesi altında toplanır. Kapladığı alan, deniz kıyısı ile Marmaray arasındaki bölgedir. Aşağıdaki haritadan Kordonboyu Mahallesi’ni görebilirsiniz.
2. Dolgu öncesi ve sonrası Kordonboyu Mahallesi
Osmanlı tarafından yapımı 1872’de tamamlanan Haydarpaşa – Pendik tren yolunun yerinde şu anda Marmaray hattı bulunuyor. Denizin yaklaşık olarak 150-250 metre arasında dolgu yapılmasıyla beraber 1987 yılında tamamlanan proje ile sahil yolu yapıldı ve mahallenin kurulu olduğu alan son halini aldı.
Aşağıda, İstanbul’un 1970 yılında hazırlanan ortofoto haritası ile 2023 yılı uydu görüntüsünü karşılaştırabilirsiniz:
3. Kordonboyu Mahallesi zemin sağlamlığı
Kordonboyu Mahallesi’nde bina sayısı ve nüfus azdır, ancak son yıllarda sahil kenarına devasa rezidanslar inşa edildi ve bu nedenle mahallenin nüfusu büyük ölçüde arttı.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü’ne hazırlattığı rapor ile Kartal’ın zemini hakkında tüm bilgileri ortaya koydu.
Zemin üzerinde yapılan 7.5 büyüklüğündeki bir deprem simülasyonuna göre zemin yenilemesi riski belirlendi. Tabloda mavi daha sağlam, kırmızı ise daha kötü zemini ifade eder. Çalışmada yerel zemin koşulları Vs30 olarak adlandırılan en üst 30m’deki zemin tabakalarının ortalama kesme dalgası hızı parametresi cinsinden ifade edilir. Kartal ilçesine ait Vs30 dağılımı aşağıda gösterilmiştir.
4. Kordonboyu Mahallesi tsunami riski
İBB ile Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) işbirliğinde hazırlanan tsunami raporuna göre, Kartal’daki tsunami ihtimali incelendi.
Yapılan çalışmada Kartal için en tehlikeli tsunami kaynağı olan fay hattının Kuzey Sınır Fayı olarak da bilinen Prens Adaları fayı olduğu tespit edildi. Kartal’da karada oluşabilecek maksimum su basma derinliğinin 5.84 metreye ulaştığı tespit edildi. Tsunaminin en fazla 300 metreye ulaşabileceği belirlendi.
5. Kordonboyu Mahallesi deprem riski
Kordonboyu’nda deprem riski için öncelikle En Büyük Yer İvmesi (PGA), En Büyük Yer Hızı (PGV) Parametreleri ve 0.2 ve 1.0 sn’deki Spektral İvme Haritalarına bakmamız gerekiyor.
İlk tabloda Zemin Bağımlı Medyan En Büyük Yer İvmesi (PGA) Dağılımı gösterilmektedir. Haritaya göre
Deprem İçin Elde Edilen Zemin Bağımlı Medyan En Büyük Yer Hızı (PGV) Dağılımı aşağıda yer almaktadır. PGV dağılımına göre, Kordonboyu Mahallesi’nin bir kısmı hafif turuncu ve kalan kısmı ise sarı görünüyor.
Deprem İçin Elde Edilen Zemin Bağımlı T=0,2 saniye İçin Spektral İvme Dağılımı aşağıda yer almaktadır. Spektral ivme dağılımı da göstermektedir ki sahile yakın kısımlarda depremin yıkıcı etkisi daha yüksek olabilir.
Deprem İçin Elde Edilen Zemin Bağımlı T=1,0 saniye İçin Spektral İvme Dağılımı aşağıda yer almaktadır. Zamanın 0.2’den 1.0 saniyeye ulaştığı bu ivme dağılımı haritası da benzer bir sonucu ortaya koyuyor.
Sonuç olarak renkler ne kadar koyuysa tehlike daha yüksektir. Deprem gerçekte tek başına öldürmez, binanızın güvenli olup olmadığı da önemlidir.