Depremin Yıkıcı Etkisini Belirleyen Faktörler

Kandilli Rasathanesi, beklenen büyük İstanbul depremi hakkında önemli açıklamalarda bulundu. Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, depremin yıkıcı etkisini belirleyen temel unsurları sıralayarak, İstanbul’da yaşanması beklenen depremle ilgili kritik bilgiler verdi.

Prof. Dr. Özener, 7 üzeri büyüklükte bir İstanbul depreminin kaçınılmaz olduğunu ifade ederek, “1999 depreminden bu yana çok farklı bir noktadayız. Ancak hâlâ yapılması gerekenler var. Dünyanın hiçbir yerinde depremin tam olarak ne zaman gerçekleşeceği önceden bilinemez. Depremi önceden tahmin etmek demek, zamanı, büyüklüğü ve yerini kesin olarak bilmek demektir. Biz yerini ve büyüklüğünü biliyoruz fakat zamanı bilinmez, ancak bir gün mutlaka olacak,” diye konuştu.

Marmara Denizi’ne yerleştirilen deprem ölçerler sayesinde çok küçük ölçekli sarsıntılar bile tespit edilebiliyor. Prof. Dr. Özener, bu ölçümler sayesinde 0.5 büyüklüğündeki depremlerin bile kaydedildiğini belirtti. Ancak küçük depremler, büyük depremlerin önüne geçemez. Depremler, yer kabuğunda biriken enerjinin boşalmasını sağlayan doğal olaylardır. Sakarya’da meydana gelen büyük depremde, 150 yılda biriken enerji yalnızca 45 saniye içinde açığa çıktı.

Depremin Yıkıcı Etkisini Belirleyen Üç Temel Faktör

Depremin yıkıcılığını etkileyen faktörleri açıklayan Prof. Dr. Özener, şu noktalara dikkat çekti:

• Faya uzaklık: Deprem sırasında bir bölgenin ana fay hattına olan mesafesi büyük önem taşır.
• Zemin yapısı: Deprem anında zeminin sertliği veya gevşekliği, yıkımın boyutunu belirleyen faktörlerden biridir.
• Yapı kalitesi: Binaların deprem yönetmeliklerine uygun olup olmaması, yıkım seviyesini doğrudan etkiler.

Depremle yaşamayı öğrenmek, bu gerçeği kabullenerek güvenli yapılar inşa etmek büyük önem taşıyor. Deprem şartnamelerine uygun binalar seçilmesi gerektiğini vurgulayan Özener, “Ev alırken veya taşınırken mutfağına, fayansına bakmadan önce binanın deprem dayanıklılığına dikkat edilmesi gerekiyor,” diyerek güvenli yapıların kritik rolüne dikkat çekti.

Beklenen büyük İstanbul depremi sonrası, fay hattının yakınlığı göz önünde bulundurularak yaklaşık 7 dakika içinde bir tsunami oluşması öngörülüyor. Ancak bu tsunami, Uzakdoğu’dakiler gibi büyük bir etki yaratmayacak. Marmara Denizi’nin tabanında gerçekleşecek heyelanların tetiklediği bir tsunami bekleniyor. Deprem sonrası oluşabilecek tsunami riski ile ilgili olarak, tüm uyarılar kurumlar ve komşu ülkelerle anlık olarak paylaşılıyor.