Kadınlarda DEHB Türleri, Kadınlara Özgü Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Belirtileri

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), toplumun her kesiminden bireyleri etkileyen yaygın bir nöropsikiyatrik rahatsızlıktır. Ancak bu bozukluğun her bireyde aynı şekilde tezahür etmediği, birçok farklı belirti ve özellik gösterebildiği bilinmektedir. DEHB’nin türleri, bireylerin yaşadığı belirtilere ve bu belirtilerin yoğunluğuna bağlı olarak değişiklik gösterir. Özellikle kadınlarda DEHB belirtileri, toplumsal beklentiler ve sosyal baskılar nedeniyle farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Kadınlarda DEHB’in farklı türlerini ve özellikle kadınlarda nasıl kendini gösterebileceğini Uzman Psikolog Gülnur Çelik anlattı.

Dikkatsiz DEHB Belirtileri

1. Kolayca dikkati dağılabilir: Kadınlarda bu, birden fazla görev arasında geçiş yaparken veya belirli bir konuya odaklanırken zorluk olarak kendini gösterebilir. Örneğin, bir kitap okurken veya bir projeyi tamamlarken sürekli olarak başka şeylere yönelme eğiliminde olabilirler.

2. Ayrıntıları kaçırabilir ve dikkatsiz hatalar yapabilir: Özellikle karmaşık veya ayrıntılı işlerde bu tür hatalar daha belirgin hale gelebilir. Örneğin, bir rapor hazırlarken veya bir sınavda küçük ayrıntıları atlamak.

3. Organize olma konusunda zorluk yaşayabilir: Günlük görevleri planlama, alışveriş listesi hazırlama veya ev işlerini organize etme gibi basit görevlerde bile bu zorluk yaşanabilir.

4. Görevleri ve aktiviteleri tamamlamakta zorlanabilir: Başladıkları bir projeyi veya görevi tamamlamada isteksizlik veya dikkatlerinin dağılması nedeniyle zorlanabilirler.

5. Kolaylıkla eşyalarını kaybedebilir: Anahtarlar, cep telefonu, cüzdan gibi günlük eşyalarını sık sık kaybedebilirler.

6. Dış uyarıcılara karşı aşırı duyarlı olabilir: Örneğin, arkadaşlarıyla kafe gibi gürültülü bir ortamda bulunduklarında veya alışveriş merkezindeyken rahatsız olabilirler.

Kadınlara Özel Durumlar:

1. İçe dönük belirtiler daha belirgin olabilir: Toplumda kadınların daha sakin ve kontrollü olmaları beklenir. Bu beklenti kadınlarda DEHB belirtilerinin daha içe dönük olmasına neden olabilir. Yani, bir kadın dışarıdan sakin ve toplandı gibi görünebilir, ancak kafasının içinde sürekli olarak dikkati dağılabilir, yoğun düşüncelere dalabilir.

2. Sosyal beklentilere uyma isteği: Kadınlar, sosyal beklentilere uygun davranma baskısını daha yoğun hissedebilirler. Bu, özellikle hiperaktivite belirtilerinin daha az fark edilmesine yol açabilir. Örneğin, bir toplantıda ya da ders esnasında hareket etme isteği duysalar bile bu isteği kontrol ederek hareket etmezler. Ancak bu kontrol, içsel bir dikkat dağınıklığına ya da kaygıya yol açabilir.

Hiperaktif/Dürtüsel DEHB Belirtileri

1. Oturduğu yerde durmakta zorlanabilir: Kadınlarda bu belirti sürekli hareket halinde olma şeklinde değil, sık sık pozisyon değiştirme veya otururken bacak bacak üstüne atma şeklinde kendini gösterebilir.

2. Sık sık konuşabilir: Toplantılarda, arkadaş toplantılarında ya da derslerde sürekli olarak konuşma ihtiyacı hissedebilirler. Bu, sadece söylemek istedikleri şeylerle ilgili olmayabilir; bazen sadece konuşma ihtiyacını gidermek için konuşabilirler.

3. Sırasını beklemekte zorlanabilir: Örneğin, kuyrukta beklerken sabırsızlanabilir, birinin bitmesini beklemeden sıraya girmeye çalışabilirler.

4. Diğer insanların sözünü kesebilir: Karşısındaki kişi konuşurken, kendi düşüncelerini veya fikirlerini ifade etmek için sabırsızlanabilir ve bu nedenle karşı tarafın konuşmasını kesme eğiliminde olabilir.

Kadınlarda Özel Durumlar:

1. Kız çocukları ve kadınlar genellikle erkekler kadar fiziksel hiperaktivite göstermezler: Ancak bu, hiperaktivitenin yok olduğu anlamına gelmez. Kadınlar, duygusal ve bilişsel hiperaktivite belirtileri gösterebilirler. Örneğin, aşırı düşünme, içsel olarak rahatsız hissetme, duygusal olarak hızlı tepki verme gibi.

2. Hiperaktivite yerine daha çok konuşma veya sosyal etkileşimde bulunma eğiliminde olabilirler: Kadınlar, enerjilerini fiziksel hareket yerine sosyal etkileşimlere yönlendirebilirler. Bu, grup içerisinde sürekli konuşma, arkadaşlarıyla daha fazla zaman geçirme isteği veya sosyal medyada aktif olma şeklinde kendini gösterebilir.

3. Dürtüsellik, duygusal tepkilerde veya hızlı karar vermede kendini gösterebilir: Örneğin, bir tartışma sırasında ani ve düşünmeden verilen tepkiler veya ani alışveriş kararları gibi durumlar bu tip DEHB’in bir belirtisi olabilir.

Kombine DEHB Belirtileri

Kombine Tip DEHB, hem dikkat eksikliği belirtilerini hem de hiperaktivite-impulsivite belirtilerini barındırır. Bu, bireyin odaklanma yeteneğindeki zorlukların yanı sıra aşırı enerji, sabırsızlık ve düşüncesiz davranışlar sergilemesi anlamına gelir.

1. Ayrıntıları kaçırabilir ve dikkatsiz hatalar yapabilir.

2. Görevleri ve aktiviteleri tamamlamakta zorlanabilir.

3. Organize olma konusunda zorluk yaşayabilir.

4. Kolaylıkla eşyalarını kaybedebilir.

5. Oturduğu yerde durmakta zorlanabilir.

6. Sık sık konuşabilir.

7. Sırasını beklemekte zorlanabilir.

8. Diğer insanların sözünü kesebilir.

Kadınlarda Özel Durumlar:

1. Sosyal Maskeleme: Kadınlar, toplumsal beklentilere uyum sağlama ve uygun davranma baskısı nedeniyle DEHB belirtilerini maskeleyebilirler. Örneğin, sınıf içerisinde ya da toplantılarda hiperaktif ya da dikkatsiz olarak algılanmamak adına bu belirtileri bastırabilirler.

2. İçe Dönük Belirtiler: Dışa dönük hiperaktivite yerine, kadınlar içe dönük hiperaktivite belirtileri sergileyebilirler. Bu, sürekli olarak zihinsel olarak aktif olma, takıntılı düşüncelere dalma ya da duygusal olarak hızlı tepkiler gösterme şeklinde olabilir.

3. Duygusal Tepkiler: Dürtüsellik, kadınlarda ani duygusal tepkilerle kendini gösterebilir. Örneğin, ani sinirlenme ya da hızla üzülme.

4. Sosyal Etkileşimler: Kadınlarda DEHB, sosyal etkileşimlerde daha belirgin hale gelebilir. Konuşma sırasında sabırsızlıkla karşı tarafın sözünü kesme veya konu değiştirme, aşırı konuşkanlık gibi belirtiler gözlemlenebilir.

5. Dikkat Dağınıklığı: Kadınlar, birden fazla görevi aynı anda yapma eğiliminde olabilirler. Bu, dikkat dağınıklığı belirtisi olarak yanlış anlaşılabilir. Ancak aslında, bu birden fazla görevi aynı anda yapabilme yeteneği, DEHB’in bir sonucu olabilir.

Kadınlarda DEHB türleri, dikkatsiz, hiperaktif/dürtüsel ve kombine olmak üzere üç farklı şekilde ortaya çıkar. Bu belirtiler, kadınlarda toplumsal beklentiler, cinsiyete özgü roller ve sosyal baskılar nedeniyle farklı şekillerde tezahür edebilir. Özellikle kadınlarda, dikkatsizlik belirtileri daha içe dönük olabilirken, hiperaktif/dürtüsel belirtiler daha çok duygusal ve sosyal etkileşimlerde kendini gösterir. Kombine DEHB tipi ise hem dikkat eksikliği hem de hiperaktivite belirtilerini beraberinde getirir. Kadınların DEHB belirtilerini tanımak ve anlamak, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde doğru tanı ve tedavi yöntemlerinin belirlenmesine yardımcı olacaktır. Bu nedenle, DEHB’in cinsiyet özelindeki tezahürlerini anlamak ve bu konuda farkındalığı artırmak büyük önem taşımaktadır. Bu konuda daha detaylı bilgi edinmek için https://psikologgulnurcelik.com/kadinlarda-dehb-adhd-kitabi/ sayfasını ziyaret edebilirsiniz