İstifa eden, nasıl kıdem tazminatı alır?

İşten kendi isteğiyle ayrılan, yani istifa eden bir işçinin, belirli şartlar altında kıdem tazminatı alma hakkı bulunmaktadır.

Kıdem tazminatı, işçinin işyerinden çeşitli nedenlerle ayrılması durumunda, iş kanununa göre işveren tarafından ödenen bir tazminattır ve işçinin bir nevi sigortasıdır. İstifa eden işçinin, bazı durumlarda kıdem tazminatı alma hakkı vardır.

Bir işçinin kıdem tazminatı alabilmesi için, aynı işyerinde en az bir yıl çalışmış olması ve işten kendi isteği dışında ayrılmış olması gerekmektedir. Ayrıca, askere gidecek erkekler ve evlendikten sonra bir yıl içinde işten ayrılan kadınlar da kıdem tazminatı almaya hak kazanmaktadır. “10 yıl aynı işyerinde çalıştım, istifa edersem kıdem tazminatımı alabilir miyim?” şeklinde sıkça sorular gelmektedir.

Halk arasında, uzun süre aynı yerde çalıştıktan sonra istifa eden bir kişinin kıdem tazminatı alacağı yönünde yanlış bir algı bulunmaktadır. Bu yanlış algı, 15 yıl ve 3600 gün prim ödemiş olmanın kıdem tazminatı alma hakkını getirdiği düşüncesinden kaynaklanmaktadır. Ancak bu durum, tüm çalışanlar için geçerli değildir ve detayları vardır.

Kıdem nasıl hesaplanır?

Her bir yıllık çalışma için, bir aylık brüt maaş tutarı kadar tazminat ödenir. Bir yıldan fazla süreler, orantılı olarak hesaba katılır. Tazminat hesaplamasında, maaşın yanı sıra düzenli olarak verilen tüm nakit ve nakde çevrilebilir menfaatler (ulaşım, yemek ücreti, düzenli bonuslar gibi) göz önünde bulundurulur.

Kıdem tazminatı hesaplarken yalnızca Damga Vergisi (%0.759) kesintisi yapılır, başka bir kesinti uygulanmaz. İşverenden kıdem tazminatı talebinde bulunmak için on yıllık bir zaman aşımı süresi bulunmaktadır.

İşyeri taşınırsa

Eğer bir işçinin çalıştığı iş yeri, belediye sınırlarını aşacak şekilde taşınacaksa ve hizmet sözleşmesinde aksi belirtilmemişse, işçi yeni adrese gitmek zorunda değildir. Bu durum, hizmet sözleşmesinin temel unsurlarından birinin değişmesi anlamına geldiğinden, işveren işçilere kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür. Tazminat başvurusu altı iş günü içinde yapılmalıdır.

Doğum yapanlar

İşten kendi isteğiyle ayrılan işçinin tazminat hakkı bulunmamaktadır. Hamilelik veya doğum nedeniyle işten ayrılanlar da istifa sayıldığından, bu durumda olan işçiler tazminat haklarından feragat etmiş kabul edilirler.

“Maaşıma zam yapılmadı” diyerek istifa eden işçi kıdem tazminatı talep edemez. İş sözleşmesinde aksi bir hüküm olmamasına rağmen, ücret artışı konusundaki anlaşmazlıklar nedeniyle işten ayrılan işçi, istifa etmiş sayılır ve tazminat hakkı doğmaz. Ancak, malulen emeklilik aylığı almak için işten ayrılanlar tazminat hakkı kazanır.

Eğer işçi, işyerinde çalışırken işin ve işyerinin niteliğinden kaynaklanan bir hastalığa veya hayati tehlikeye maruz kalırsa, iş sözleşmesini feshederek kıdem tazminatı alabilir.

En az beş yıl süreyle mesleğinde çalışmış gazeteciler, istifa etmeleri durumunda bile kıdem tazminatı alabilirler. Gazetecinin kıdem hakkı, mesleğe başladığı tarihten itibaren hesaplanır.