Naci Görür’ün Kartal’da yaptığı deprem açıklaması
Prof. Dr. Naci Görür, Kartal’da konuştu. Görür, Kartal Kitap Fuarı’nda düzenlenen söyleşide İstanbul’daki deprem tehlikesine dair konuştu ve ardından vatandaşlardan gelen soruları cevapladı. İşte Görür’ün konuşmalarından öne çıkan kısımlar:
Marmara Denizi’nde deprem tehlikesi
– 1999 depremleri olduğu zaman bizler ilk kez İstanbul’u uyarmaya başladık. Çünkü İstanbul tehdit altına girdi 99 depremlerinden dolayı. Çünkü 99 depremleri Marmara’daki kabuğa çok önemli miktarda enerji yükledi. Zaten o yüklenmeden dolayıdır ki biz Marmara Denizi’nde bir deprem bekliyoruz. Kartal için özel bir şey diyeceğim sonunda.
– 2 tane Türk gemisi ve 8 tane de uluslararası gemi kullanmak üzere denizde bütün çalışmaları yaptık. Celal Şengör ile beraber denize daldık ve İstanbul’u tehdit eden fayı gözlerimizle gördük. Gaz çıkışlarını gördük. Ben Adaların hemen güneyinde daldım.
– Marmara Denizi depremlerle oluşmuş bir deniz. Bugün Kuzey Anadolu Fayı olmasaydı Marmara Denizi de olmayacaktı. Dolayısıyla Marmara Denizi bir deprem denizidir.
İstanbul depreme hazır mı?
– Deprem dirençli yerleşim alanları nasıl yaparız? Bu söyleyeceğim kentler için de dahil, ilçeler için de dahil, Kartal ilçesi için de dahil. İstanbul depreme hazır mı? Hayır değil. Kartal için özel bir şey diyeceğim sonunda.
– İstanbul’da depreme yönelik çok şey yapıldı, ama yapılmış olanlar İstanbul’u depreme hazırlamaktan çok uzak. Çünkü yapılan şeyler, devlet daireleri, okul gibi ve afete müdahale şeklinde oldu. Halkımızın yaşadığı yerler henüz deprem dirençli hale getirilmedi.
– İstanbul’a deprem tehlikesi ihbarını yapmamızın ardından 25 sene geçti. Biz 25 senede değil İstanbul’u bütün Türkiye’yi deprem dirençli hale getirebilirdik. Önce ülkeyi depreme hazırla, daha az yol yap, daha az havaalanı yap. Hele hele Kanal İstanbul’u asla yapma. Bilimsel olarak doğru bir proje değil. Önce can güvenliğimizi sağlayacak deprem işini halledelim, sonra yol da yaparız her şeyi yaparız.
İstanbul depreme nasıl hazırlanacak?
– Peki nasıl hazırlanacağız? İstanbul da dahil, Kartal da dahil. Bir kenti depreme hazırlamak için 6 kalem işe konsantre olacağız:
- Yönetici ve yönetim sistemi (eğitim ve bilgi). Kentin mikro bölgeleme çalışması yapılmalı.
- Halk. Halkı eğitmemiz lazım. Japonya’da bunun örnekleri var. Anaokulunda deprem eğitimi veriliyor. Halka deprem kültürü vereceksiniz. Deprem algısı bulunmayan halkın bulunduğu kenti deprem dirençli yapamazsın. Kartal için özel bir şey diyeceğim sonunda.
- Altyapı. Yol, köprü, kanalizasyon şebekesi, baraj vs. Bugünkü teknolojide deprem gelmeden önce depreme dirençli olup olmadığını tespit edip düzeltebilirsiniz. Biz İstanbul’da İSKİ’nin tüm şebekesini inceledik. Nerede boru kırılacağını şimdiden hesapladık ve İstanbul’daki bütün kanalizasyon ve içme suyu şebekesini deprem dirençli hale getiriyoruz.
- Yapı Stoku. Her binayı yıkmak gerekmiyor. Güçlendirmek lazım. Evime baktılar, evin iyidir dediler. Ama beklenen depreme dayanır diyebilirler mi? Diyemezler. Ancak aletsel incelemeler yaparsalar deprem performansını görebilirsiniz. Kendi kafanızdan hikaye yaratıp da bu işten kaçmayın. “Bizim bina yapılırken temeli açılırken bir kaya çıkmış müteahhit de kıramamış temeli açamamış”. Bir başkası da diyor “bizim ev sağlam, müteahhit de orada oturuyor”. Herkesin bir hikayesi var. Bunlar yanlış. Çocuğunuzun hayatını riske atmayın. Şans oyunu oynamayın. 5-10 bini verin eviniz kontrol ettirin. Rapor hazırlatın. Kartal için özel bir şey diyeceğim sonunda.
- Çevre ve ekosistem. Çevre sağlıklı olmazsa yaşayamazsınız. Bizim en gaddarca tahrip ettiğimiz şey de çevre ve ekosistem. Denizi, toprağı, havayı, suyu, ormanı kirleten biz.
- Ekonomi. Deprem en büyük ekonomik felakettir. Ekonomiyi deprem durdurur. Açlık, işsizlik, göç ve yeni ekonomik krizlerin tetiklenmesi.
Kartal’da deprem tehlikesi
– Kartal için özel bir şey diyeceğim dedim ya sadece Kartal değil, Gebze’den Pendik’ten Maltepe’ye ve Kadıköy’e kadar. Karada bir zafiyet zonu var. Yani Kuzey Anadolu Fayının deprem üreten aktivitesi fazla fayları denizde olmasına rağmen sizin buraya çok yakın, Adalar’ın hemen güneyinde geçiyor. Ancak bu saydığım yerlerin kuzeyinde de, karada çok daha zayıf aktivitesi fazla olmayan, ama aktif fay sistemi var. Bu, zamanla 4 büyüklükte depremler üretti, 2000 yıllarında.
– Kartal’da arkadaşlar anlattı, afete müdahale ile ilgili güzel işler yapmışlar. Ama bu boyutu düşünmek lazım. Ne kadar yardımcı olabiliriz diye. Yapılan her şey faydalı ama, İstanbul depreminde İstanbul’u kurtaracak olan İstanbul’un kendisi değil. İstanbul’un dışında müdahale gerekecek. Umarım hükümet ve belediyeler bizi duyarsa. Komşu illere de İstanbul depremi için yatırım yapılması lazım. Mahalle gönüllüleri de önemli. En güvenilir depremde müdahale edebilecek yerel güçler olmalı.
– Benim Kartal’da gördüğüm binaların çoğu da yeni. Çok heybetli görünüyorlar. Dua ediyorum ki usulüne uygun yapılmışlardır. Ama bu binanın yanında zemin de önemli. Çürük zemin, sağlam bina; yine kötü değil ama her şey değil. Çürük zemin, sağlam bina göreceli olarak belki biraz iyi ama bizi kurtarmayabilir. Sağlam zemin, sağlam bina. Yapı stoku kadar zemin konusunda mikro bölgeleme çalışmasını yaptırın sayın başkanım. Yardım gerekirse ben yardımcı olacağım.
Söyleşinin tamamını izlemek isterseniz buradaki 1 saat 19 dakikalık videoya bakabilirsiniz: Naci Görür Kartal söyleşi videosu.
