Kartal’da tsunamiden etkilenecek cadde ve sokaklar

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) ile Ortadoğu Teknik Üniversitesi’nin (ODTÜ) işbirliği ile hazırlanan tsunami raporuna göre Kartal’da hangi cadde ve sokakların etkileneceği belli oldu. Rapor ile beraber Kartal’da tsunami olması durumunda uygulanacak tahliye planı da belirlendi. Rapora göre, Kartal’da deprem veya deniz altı heyelan kaynaklı bir tsunami olursa hangi cadde ve sokakların etkileneceği açıklandı.

Kartal tsunami raporu

kartal-tsunami-haritasi

Kartal’da tsunamiden denize kıyısı olan Kordonboyu ve Orhantepe Mahalleleri etkilenecek. Deprem kaynaklı tsunamide 98 bina, heyelan kaynaklı tsunamide ise 553 bina tsunamiden etkilenebilir.

kartal-tsunami-illustrasyon-2

Rapora göre Kartal’da deprem kaynaklı tsunami olması durumunda su derinliği en fazla 5.84 metreye ulaşıyor ve suyun ulaşabileceği maksimum etki alanı 352 metreyi buluyor.

Heyelan kaynaklı tsunami meydana gelirse, tsunaminin etki alanı daha da genişliyor. Deniz altı heyelan durumunda meydana gelecek tsunamiden dolayı maksimum su basma derinliği 7.59 metre oluyor ve suyun ulaşabileceği maksimum etki alanı 1 kilometreyi buluyor.

Deprem kaynaklı tsunami

kartal-tsunami-1

Tsunami sayısal modeli NAMI DANCE GPU kullanılarak gerçekleştirilen benzetimlerin sonuçlarına göre, Kartal için en kritik sismik tsunami kaynağının Marmara Denizi içinde bulunan Prens Adaları Fayı olduğu tespit edildi.

Tsunami olması durumunda Kartal’da karadaki maksimum su basma derinliğinin 5.84 metreye ulaştığı hesaplandı. Yatayda ise su basma mesafesi yaklaşık 352 metreye ulaşmakta.

  • Mahalle
  • Maks. Su Basma Derinliği
  • Ort. Su Basma Derinliği
  • Su Basma Mesafesi
  • Kordonboyu Mahallesi
  • 5.84 metre
  • 0.64 metre
  • 300.55 metre
  • Orhantepe Mahallesi
  • 5.19 metre
  • 0.64 metre
  • 352.3 metre
Tablonun tamamı için sola kaydırın.

Kartal’da sismik kaynaklı MeTHuVA risk haritasına göre en riskli bölgelerin Orhantepe Mahallesi’nin orta kıyısı ile Kordonboyu Mahallesi’nin orta ile orta-güney kıyısı olduğu öngörülmektedir. Bu bölgeleri Orhantepe Mahallesi’nin kuzey kıyısı ile Kordonboyu Mahallesi’nin en kuzey ve en güney kıyısı takip etmektedir.

Deprem durumunda meydana gelecek tsunamide 100 binanın suyla teması olduğu tespit edildi. Suyla temas edecek binaların arasında okul ve trafoların da bulunduğu belirtildi.

Deniz altı heyelan kaynaklı tsunami

kartal-tsunami-2

Kartal için en kritik deniz altı heyelanı kaynaklı tsunami senaryosunun Yenikapı Deniz Altı Heyelanı (LSY) olduğu tespit edildi.

Kartal’da heyelan durumunda karadaki maksimum su basma derinliğinin noktasal olarak 7.59 metreye ulaştığı hesaplandı. Yatayda ise su basma mesafesi yaklaşık 570 metreye ulaşıyor.

  • Mahalle
  • Maks. Su Basma Derinliği
  • Ort. Su Basma Derinliği
  • Su Basma Mesafesi
  • Kordonboyu Mahallesi
  • 6.25 metre
  • 0.94 metre
  • 1 kilometre
  • Orhantepe Mahallesi
  • 7.59 metre
  • 2.76 metre
  • 606.65 metre
Tablonun tamamı için sola kaydırın.

Heyelan durumunda meydana gelecek tsunamide 561 binanın suyla teması olduğu tespit edildi. Suyla temas edecek binaların arasında okul ve trafoların da bulunduğu belirtildi.

Kartal ilçesi tsunami eylem planı

1. Kartal ilçesi kıyı şeridinin tamamı kesintisiz bir şekilde, yürüyüş-bisiklet yolları ve kıyıya paralel biçimde Pendik ilçe sınırına kadar uzanan sahil yolundan oluşmaktadır. Sahil şeridi özellikle yaz aylarında spor, balıkçılık, piknik, gezi faaliyetleri nedeniyle günün her saati yoğun bir şekilde kullanılmaktadır.

2. Marmara Denizinde oluşabilecek sismik aktiviteye bağlı bir tsunaminin ilçe kıyılarındaki etkisinin günlük yaşamda yoğun biçimde kullanılan Kartal Çarşı, birçok restoran, banka, ticari işletmelerin bulunduğu Çeçenistan parkı ve çevresi, Atalar mevkii ile Kumcular limanı bölgesinde yer alan belirli sayıdaki ticari işletmenin, tsunami dalgalarından etkileneceği hesaplanmıştır.

3. Diğer yandan ilçenin diğer sahil bandında heyelan senaryosuna bağlı olarak ilçe kıyılarının tamamında özellikle Dragos mevkiinde dalga yüksekliğinin çok fazla yükseldiği ayrıca Orhantepe-Atalar Kordonboyu kısımlarında düşük eğimli topoğrafyaya bağlı olarak tsunami dalgalarının sahil yolu bandını da aşarak yaklaşık 550 m içeri kısımlara etki edeceği öngörülmektedir.

4. İlçenin batısında yer alan Dragos mevkiinin oluşabilecek tsunamiden en çok etkilenecek yer olacağı görülmektedir. Bu kısımda sahil yolu kuzeyinde dik yamaçlar bulunmaktadır. Bu yamaçlar özellikle deniz altı heyelanına bağlı tsunami dalgalarını önlese de piknik-spor gibi aktivitelerle yoğunlaşan nüfusu ve sahil yolu trafiğini ciddi bir şekilde etkilenmesine neden olacaktır. Bu kısımlarda dik yamaçlar ve bölgede yamaç üzerinde yoğunlaşan özel mülkler su baskınına maruz kalacak alanların tahliye edilmesini zorlaştırmaktadır

5. Dragos sosyal tesisleri önünde yer alan balıkçı barınağı de olası heyelan kaynaklı tsunami dalgalarından önemli ölçüde etkilenecektir. Bu barınak için tsunami etkilerini azaltmak amacıyla liman koruma yapısının kret kotunun yükseltilmesi gerekli incelemeler yapılarak önerilmektedir.

kartal-tsunami-illustrasyon-1
Kartal için tsunami illüstrasyon
Fotoğraf lisansı: Kartal 24

6. Orhantepe Atalar hattı, Rahmanlar mevkiinden başlayıp Atalar Koçtaş’a kadar devam etmektedir. Bölgede tsunami dalgalarını engelleyici yükseltiler bulunmamaktadır. Bununla beraber düşük bir eğime sahip olan bu geniş alanda tsunami dalgaları bazı yerlerde yaklaşık 550 metre kadar iç kısımlara ulaşabilecek olup, yayaların güvenli alanlara tahliye edilebilmesi için yeterli zaman olmadığı görülmektedir.

7. Söz konusu alanda Türk Hava Kuvvetlerine bağlı bir de sosyal tesis bulunmaktadır. Bu tesisin de tsunami dalgalarından etkileneceği öngörülmektedir. Bu özel alan için ilgili makamlarla koordinasyon sağlanmalı ve olası bir tsunami durumunda neler yapılması gerektiği konusunda bilgilendirme yapılmalıdır.

8. Orhantepe-Atalar Hattı’nda kaçış imkânları için yeterli süre olmayacağı göz önünde bulundurularak dikey tahliye için, bölgenin sosyal-kültürel gereksinimlerini de karşılayabilecek, kıyı siluetini bozmayacak görünümde amfi tiyatrolar ya da benzeri yapılar ilçe belediyesi ve ilgili paydaşların da görüşleri dikkate alınarak planlanabilir. Ayrıca mevcut durumda park alanı olarak kullanılan ve sahil yolunun kuzeyinde bulunan boş alanlara tsunami dalga etkisini azaltıcı ağaçlandırma yapılması da tahliye için zaman kazandıran önlem olacaktır.

9. Nüfusun yoğunlaştığı Kartal merkezini de içine alan bu bölgede sahil ile güvenli alanlara erişim mesafesi 150 m civarında gözükmektedir. Yukarıda anlatılan diğer bölgelerle karşılaştırıldığında yayaların güvenli bölgelere erişimi daha hızlı olabilecektir. Bu kısımlarda yayaların güvenli bölgelere geçişini zorlaştıracak çit duvar vs. gibi yapılar az sayıdadır. Ancak özellikle Kartal çarşı içinde nüfus yoğunluğundan kaynaklı olarak tahliye zorluğu yaşanabilecektir. Hızlı tahliye için tahliye yolları belirlenmeli, uyarı ve yönlendirme amacı ile tabelalar yerleştirilmelidir.

10. Bu hat boyunca Kartal iskelesi ve kum nakliyesinin yapıldığı liman bulunmaktadır. Bu yapılar heyelan kaynaklı bir tsunamide su altında kalacağından uygun dalgakıranlar inşa edilerek koruma altına alınmalıdır. Diğer kısımlarda olduğu gibi burada da sahil yolu ciddi anlamda tehlike altında olacağından sahil yoluna gerekli sayısal uyarı panoları yerleştirilmeli taşıt trafiğinin güvenli bölgelere yönlendirilmesi sağlanmalıdır.