Köpeğim beni unutur mu?

Köpek davranışlarının anlamı üzerine yapılan çalışmaların önemli bir soruyu ortaya çıkardığını, onların sadece anı yaşadıklarını biliyor muydunuz? Bu, onların kısa süreli hafızalarının çok kısa olduğu ve önlerinde olmayan her şeyin bir an için ortadan kalktığı anlamına gelir, çünkü hafızalarında gezinmek ve onları araştırmak için zihinsel güce sahip değildirler. Son birkaç saat içinde etkileşimde bulunduğunuz sorunlar, kişiler veya olaylar bile artık mevcut değiller.

Köpeklerin zihninin ve hafızasının nasıl çalıştığını anlamanın temel anahtarlarından biri, insan psikolojik akımı olan davranışçılığı uygulamaktır. Davranışçılık, zamanla olumlu ve olumsuz pekiştirmeye dayalı davranışları açıklar. Yani, ödül veya ceza.

Pratik bir örnek: Köpeğimize iyi davrandığı için bir ödül verdiğimizde, öğrenmek için davranışçılığı kullanırız. Yanlış davrandığında onunla sert bir tonla konuştuğumuzda davranışçılık da uygularız.

Davranışçılık, sizin kokunuzla bir giysiyi kokladığında köpeğinizin sizi hatırlamasını sağlar, çünkü siz varken sizi koklamak onun için bir alışkanlık haline gelir ve her iki kavramı birleştirir: kokunuz ve siz ve her iki “zihinsel” kavramı bir araya getirerek hafıza harekete geçer.

Köpeğiniz sizi koku yoluyla hatırladığında, sizi duymadan bile anında ses tonunuza geçer, yanınızda ne kadar korunduğunu, ona verdiğiniz ev hissini ve sizin aile/lider kavramını algılar. Ancak, bu hafızanın tetiklenmesi isteğe bağlı değildir, kıyafetlerinizden birini rastgele kokladıktan sonra devreye girer. Ve sizi bir birey olarak mı yoksa hassas bir kavram olarak mı hatırladığı belli değil: neşe, güvenlik, tokluk, oyun… hepsi onun için var olduğunuz ölçüde.

Köpeğiniz sizi hatırlatmak için giysilerinizi bulabilir mi?

Cevap, köpeğin hatırlamak için bilinçli kararlar vermemesidir, zihni, kazağınızı aramak, bulmak ve hatırlamak için koklamak için harekete geçmesine izin veren aktif yaylara sahip değildir. Kazara kazağınızı bulacağı için sizi hatırlayacak ve bulamazsa sizi hatırlamayacaktır.

Köpekler, duyuları ve özellikle sadece en keskin duyuları değil, aynı zamanda insanları anılara, ortamlara ve geçmiş zamanlara en çok taşıyan duyu olan koku yoluyla hafızaları arasında seyahat ederler.

Köpeklerin evdeki insanlardan kişisel eşyalarını alıp onları ısırması veya saklaması yaygındır. Hep sizin ve başkalarının eşyalarını alıyorsa bu sizi herkesten daha çok sevdiği ve özlediği anlamına gelmez mi? Bunun yerine, kokunuzun onun için diğer insanlardan veya birlikte yaşayanlardan ayırt edilebilen olumlu bir pekiştirmeyle ilişkili olduğu anlamına gelir, onun referans insanı olarak güvenlik, huzur, yiyecek veya oyun sağlarsınız ve köpek kokunuzla bir nesne bulduğunda bu sonuca varır. O, o eylemi bir kişiye değil, o hassasiyetlere (güvenlik, huzur, yemek, oyun…) adıyor.

Eve dönerseniz ve köpeğiniz ayakkabılarınızı mahvetmişse, onu azarlamak muhtemelen işe yaramaz bir iş olacaktır, sizi karşılamak için dışarı çıkıp hiçbir şey olmamış gibi coşkuyla selamlayacaktır. Köpeğinizi bir şeyleri kırmaması için eğittiyseniz, terlikleri yerken sizin emirlerinizi çiğnediğinin farkında olması muhtemeldir, sizi onları ısırarak hatırlayacaktır ve yine de “gönüllü olarak” bu emri çiğnemeye karar vermiştir.

Köpeğiniz sizi tüm hayatı boyunca tanıyabilecek

Köpekler kısa süreli olayları hatırlamakta pek iyi görünmese de, diğer hayvanları ve insanları tanıyan olağanüstü bir hafızaya sahiptirler. Deneyler ve çalışmalar yapılmış ve köpeklerin birlikte yaşadıkları hayvanlarla yeniden bir araya geldiklerinde ve çok özel bir şekilde eski sahiplerine kavuştuklarında nasıl olumlu tepkiler verebildikleri düzenli olarak doğrulanmıştır.

Köpeklerin hatırası unutulmaz, uzun süre bir köpeğin sahibiyseniz ve hayattaki talihsizlikler nedeniyle onunla yaşamayı bırakırsanız, yıllar geçse bile köpek sizi görmekten mutlu olmaya devam edecektir. Ve bu sadece sahiplerde değil, aynı zamanda ara sıra bakıcılarda veya birlikte zaman geçirdikleri arkadaşlarda da olur.

Sen yokken onun için yoksun

Soru, köpeğinizin sizi unutup unutamayacağıyla ilgili değil, çünkü her şey onun zihninin bu anıyı atmayacağına ve sizin sonsuza kadar onun zihninde kalacağınıza işaret ediyor. Ancak, soru şu ki, sizi isteyerek hatırlayacak mı? Bu anlamda cevap daha az romantik.

Köpek, insanları önündeyken hatırlar, bu yüzden hatırlamaktan çok “tanımak” anlamına geliriz. Bilindiği kadarıyla, zihni şakacı, pratik veya gönüllü olarak hatıralara dalmamaktadır. Zihinsel zamanını, bir insan gibi tahmin yürütmek, stratejiler belirlemek veya geçmiş anları hatırlamak için kullanmaz. Bu düşünce değişkenleri, bizi bilinçli varlıklar, düşüncelerimizin sahibi ve düşünmede amaçlı olarak tanımlayan şeydir.

Aksine, köpek hafızasını her zaman çok kısa vadeli pratik amaçlar için kullanır. Anılarınız çağrışımla, genellikle duyusal olarak adlandırılır. Bir köpek, artık hayatında olmayan bir sahibini hatırladığında, bunu seçimle değil, çağrışım yoluyla yapacaktır.

Diyelim ki her sabah kahvaltıda yoğurtlu kuruyemiş yiyorsunuz ve köpeğiniz her zamanki gibi sizi kokluyor ve her sabah olduğu gibi merakla etrafınızda dolaşıyor. Başka bir bağlamda genellikle kuruyemiş yemediğinizi ve çevrenizdeki hiç kimsenin yemediğini düşünelim. Bir gün köpeğinizin sahibi olmayı bırakırsanız ve o başka insanlarla başka deneyimler yaşarsa ve birisi bir gün bir fındık çuvalı açarsa, köpeğiniz muhtemelen sizi hatırlayacaktır, görüntünüz aklına gelecektir, muhtemelen kokunuz, ses tonu. Ancak, çok kısa bir süre içinde o hafıza tekrar aktif düzleminizden kaybolacaktır. Bu hafıza onun içinde duyusal çağrışım yoluyla ortaya çıkmış olacak, köpek temsil ettiğiniz kavrama gönüllü olarak değil, çağrışımsal olarak geri dönecektir.

Yani köpeğim beni hatırlamayacak mı?

Evet, hatırlayacak. Birlikte yaşadığınız deneyimlerle ilgili bir şeyi her kokladığında, sizinle ilişkili sembolik algı onun aklına geri dönecektir. Parfümünüz, kullandığınız el kremi, deri ceketinizin kokusu gibi.

Bununla birlikte, köpeklerin, sahipleri öldüğünde “depresif” bir şekilde davrandıkları ve asla geri dönmeyecek olan sevdiklerinin dönüşünü beklerken kayıtsız kaldıkları birçok vaka vardır. Derinlerde çok insani bir toplumsal görünüme sahip olan bu, bizim görmek istediklerimizin tercümesidir.

Bir köpeğin sahibi öldüğünde, köpeğin rutiniyle olan bağı kökten kesilir. Aynı evde yaşamaya devam ederse, sahibinin eşyalarını koklayacak ama onu bulamayacak, bu da bir çelişki yaratacak, tamamlanmayan öngörülebilir bir davranış gibi bir şey.

Ek olarak, bir mal sahibi öldüğünde rutinlerin bozulması belirginleşir. Köpekler (kediler gibi) ev hayvanları değil, bir lidere aittir, referans insanlarının nerede olduğunu asla gözden kaçırmazlar, tanımladıkları sesleri her zaman analiz ederler ve her birinin ritmini sürekli olarak izlerler: ses, fiziksel ve koku alma. Bu ritimler kesildiğinde ve kaybolduğunda, köpek şok gibi görünen bir şeyle şaşırabilir, ancak bu kişisel bir sorun değildir.

Bir köpeğin referans insandan yoksun olduğu için depresyona girdiğini yorumladığımızda, hayvan davranışlarını kendi toplumsallığımıza göre insanlaştırıyoruz. Olan, köpeğin artık tutarlı olmayan duyusal uyaranlar (kokular) ve gelenekler olduğunu sindirmesi (yeniden öğrenmesi) gerekir, artık onun yeni referansı olan insanın başka bir hareket tarzı, başka bir koku ve ona atıfta bulunacak başka bir tonu vardır. Köpek koku alma ve rutin sinyallerini yeniden yorumlamalıdır ve bu kolay veya anlık bir iş değildir, adaptasyon süreci zaman gerektirir.