İstanbul Kartal eski hali – Tarihi haritalar ve fotoğraflarla
İstanbul’un Kartal ilçesi, eskiden çok daha sade bir balıkçı kasabası ve tarımsal üretimin yapıldığı bir yerdi. Kartal’da denize dereler akardı, her yerde tarlalar vardı ve balıkçılıkla geçinen çok sayıda insan vardı.
Yıllar geçti ve Kartal’ın eski hali ile şimdiki hali arasında en ufak bir benzerlik kalmadı. Her yerde devasa rezidanslar, bulutların arasında yükselen binalar ve nerdeyse betondan toprağa ayağımız değmeyecek. Nerede eski Kartal, nerede şimdiki Kartal. İşte bu yazıda Kartal’ın eski haline bir bakalım dedik…
İlk olarak, 1970 yılında Kartal’ın havadan çekilen ortofoto görüntülerine bakıyoruz. Ardından, daha detaylı görüntülerin yer aldığı, 1982 yılında Kartal havadan çekilen ortofoto görüntülerine geçiyoruz. İki binli yılları da atlamıyoruz ve 2006 yılında Kartal’ın havadan çekilen ortofoto görüntülerine de bir bakış atıyoruz. Ayrıca Kartal’ın eski fotoğraflarından bazılarını da seçerek aralara ekledik.
1. Dragos Tepesi
Genelde şu anda nerede yaşıyorsak oranın eski halini merak ederiz, ancak her yeri vermek mümkün olmayacağı için bazı merak edilebilecek yerleri vereceğiz. Mesela Dragos Tepesi. Dragos Tepesinde her zaman zenginlerin villaları yoktu. 1970’lerde Dragos Tepesi halka açık ormanlık bir alanmış. Tüm harita fotoğrafları sırasıyla; 1970, 1982, 2006 ve 2022 yılı şeklinde ilerliyor olacak.
2. Kartal Köprüsü mevkii
Kartal Köprüsü mevkii eskiden nasıldı? Taş ocağı ne zaman oluştu. Taş ocağında eskiden su var mıydı? Şimdi size Kartal Köprüsü ve etrafının geçmişte nasıl göründüğünü gösteriyoruz.
3. Kartal’ın merkezi
Bir zamanlar kocaman limanı varmış. İstanbul’un Yalova’ya denizden açılan kapısı. Şimdilerde limanlarından gemi geçmez. Sahile otoban yapanlar limanı da yutmuşlar. Limanı yutmakla kalmamış, birkaç on yıl sonra da Yalova’ya yapılan vapur seferlerini kaldırdılar.
4. Cevizli Köprüsü mevkii
Cevizli Köprüsü mevkii eskiden nasıldı? Şimdilerde hastane, adliye, AVM’ler ve rezidanslar ile kaplı olan Kartal ve Maltepe’nin Cevizli Mahallesi ile Soğanlık Yeni Mahalle. Bu bölge zamanla ne kadar çok gelişmiş.
5. Kartal sahil yolu
Sahil yolunun olmadığı zamanlar. İnsanların denizle buluşmak ve sahile geçmek için arada yer alan kocaman otobanı geçmek zorunda olmadığı zamanlar. Bu kadar güzel bir sahili otobanla ayırdıkları yetmemiş, sonra da “Barcelona oluyoruz” diyerek etrafına gökdelenler doldurmaktan geri durmadılar.
6. Aydos Dağı
Aydos Dağı son zamanlarda ağaç kesilme olaylarıyla gündeme geliyor. Aydos Dağı’nın geçmişten bugüne nasıl göründüğüne bakıyoruz. Özellikle Pendik Belediyesi’nin Aydos Dağı içinden geçirdiği duble yol endişelere yol açmıştı. Peki Aydos Dağı, 1970’den bugünlere nasıl değişti? 1982 haritasında villaların olduğu alanda yer alan sansür, dönemin İBB’sine aittir.
7. Orhantepe / Tamirane
Biraz da yerleşim alanlarına bakalım. Şimdi Orhantepe Tamirane bölgesine geçiyoruz. Yeşilyurt Apartmanı’nın çöktüğü, Kartal’ın en eski yerleşim alanlarından biri.
8. Esentepe – Petroliş
Esentepe ve Petroliş Mahallelerine bakıyoruz. Eskiden çok daha az bina var. Şimdilerde bina yapacak arsanın bulunmadığı bir bölge. Nüfus yoğunluğu inanılmaz yüksek. Esentepe’de rüzgar esmiyor artık, rezidanslardan geçecek yer bulamadığı için. Bu arada dikkat ettiniz mi; Kartal Anadolu İmam Hatip Lisesi’nin arazisi ne kadar çok bina dolmuş (2006 haritasından itibaren, üçgen arazide büyük beyaz yapılar). Haritadan bile kendini ayrı bir kent gibi gösteriyor. Okulda her dersten en az 2 laboratuvar, 3 kütüphane, 8 çok amaçlı salon ve 2 yemekhane olduğunu düşünürsek; normal görünüyor.
9. Topselvi
Şimdi Topselvi semtine bakıyoruz. Çavuşoğlu, Yalı, Yunus ve Topselvi Mahalleleri. Şimdilerde planları onaylanması ile büyük bir kentsel dönüşümden geçmeye hazırlanan bölge. İstMarina ile beraber cazibe noktası haline geldi. Umalım ki ilerde daha da güzel bir yer olsun. Tek sorun, Kartal’ın nüfusunun daha da artmasına neden olacak olması.
10. Bonus: Büyükada
Daha bakacak bir yer yok gibi, ama listeyi 10’a tamamlayalım. Bonus olarak Büyükada’ya bakmaya ne dersiniz? Daha fazla detay sığması için adayı yatay olarak gösteriyoruz. Fotoğrafta adanın sağ tarafı, Kartal’a bakan tarafıdır. Adayın güneyi ise sol taraftadır. Adalar’ın 1982 ortofoto görüntüsü yok. Bu nedenle 1970, 2006 ve 2022 görüntülerine yer veriyoruz.
