İstanbul Kartal eski hali – Tarihi haritalar ve fotoğraflarla

İstanbul’un Kartal ilçesi, eskiden çok daha sade bir balıkçı kasabası ve tarımsal üretimin yapıldığı bir yerdi. Kartal’da denize dereler akardı, her yerde tarlalar vardı ve balıkçılıkla geçinen çok sayıda insan vardı.

Yıllar geçti ve Kartal’ın eski hali ile şimdiki hali arasında en ufak bir benzerlik kalmadı. Her yerde devasa rezidanslar, bulutların arasında yükselen binalar ve nerdeyse betondan toprağa ayağımız değmeyecek. Nerede eski Kartal, nerede şimdiki Kartal. İşte bu yazıda Kartal’ın eski haline bir bakalım dedik…

İlk olarak, 1970 yılında Kartal’ın havadan çekilen ortofoto görüntülerine bakıyoruz. Ardından, daha detaylı görüntülerin yer aldığı, 1982 yılında Kartal havadan çekilen ortofoto görüntülerine geçiyoruz. İki binli yılları da atlamıyoruz ve 2006 yılında Kartal’ın havadan çekilen ortofoto görüntülerine de bir bakış atıyoruz. Ayrıca Kartal’ın eski fotoğraflarından bazılarını da seçerek aralara ekledik.

1. Dragos Tepesi

Genelde şu anda nerede yaşıyorsak oranın eski halini merak ederiz, ancak her yeri vermek mümkün olmayacağı için bazı merak edilebilecek yerleri vereceğiz. Mesela Dragos Tepesi. Dragos Tepesinde her zaman zenginlerin villaları yoktu. 1970’lerde Dragos Tepesi halka açık ormanlık bir alanmış. Tüm harita fotoğrafları sırasıyla; 1970, 1982, 2006 ve 2022 yılı şeklinde ilerliyor olacak.

1970-dragos-tepesi
1970 ortofoto haritası
Fotoğraf lisansı: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
1982-dragos-tepesi
1982 ortofoto haritası
Fotoğraf lisansı: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
2006-dragos-tepesi
2006 ortofoto haritası
Fotoğraf lisansı: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
2022 dragos tepesi
2022 uydu haritası
Fotoğraf lisansı: TerraMetrics / Maxar Technologies
kartal-merkez-belediye-garaji
Kartal'dan bir eski fotoğraf: Kartal merkezde belediyenin otobüs garajı.

2. Kartal Köprüsü mevkii

Kartal Köprüsü mevkii eskiden nasıldı? Taş ocağı ne zaman oluştu. Taş ocağında eskiden su var mıydı? Şimdi size Kartal Köprüsü ve etrafının geçmişte nasıl göründüğünü gösteriyoruz.

1970 - kartal köprüsü
1970 ortofoto haritası
Fotoğraf lisansı: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
1982 - kartal köprüsü
1982 ortofoto haritası
Fotoğraf lisansı: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
2006 - kartal köprüsü
2006 ortofoto haritası
Fotoğraf lisansı: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
2022 - kartal köprüsü
2022 uydu haritası
Fotoğraf lisansı: Maxar Technologies
kartal sahili deniz kenari eski foto
Kartal'dan bir eski fotoğraf: Kartal sahili, deniz kenarı.

3. Kartal’ın merkezi

Bir zamanlar kocaman limanı varmış. İstanbul’un Yalova’ya denizden açılan kapısı. Şimdilerde limanlarından gemi geçmez. Sahile otoban yapanlar limanı da yutmuşlar. Limanı yutmakla kalmamış, birkaç on yıl sonra da Yalova’ya yapılan vapur seferlerini kaldırdılar.

1970-kartal-merkez
1970 ortofoto haritası
Fotoğraf lisansı: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
1982-kartal-merkez
1982 ortofoto haritası
Fotoğraf lisansı: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
2006-kartal-merkez
2006 ortofoto haritası
Fotoğraf lisansı: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
2022 kartal merkez
2022 uydu haritası
Fotoğraf lisansı: Maxar Technologies
kartal kilisiden sahile yol
Kartal'dan bir eski fotoğraf: Minibüs caddesinden Kartal sahiline geçiş köprüsü.

4. Cevizli Köprüsü mevkii

Cevizli Köprüsü mevkii eskiden nasıldı? Şimdilerde hastane, adliye, AVM’ler ve rezidanslar ile kaplı olan Kartal ve Maltepe’nin Cevizli Mahallesi ile Soğanlık Yeni Mahalle. Bu bölge zamanla ne kadar çok gelişmiş.

1970-cevizli-koprusu
1970 ortofoto haritası
Fotoğraf lisansı: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
1982-cevizli-koprusu
1982 ortofoto haritası
Fotoğraf lisansı: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
2006-cevizli-koprusu
2006 ortofoto haritası
Fotoğraf lisansı: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
2022-cevizli-koprusu
2022 uydu haritası
Fotoğraf lisansı: Maxar Technologies
kartal yalova vapuru
Kartal'dan bir eski fotoğraf: Kartal limanında Yalova vapuru yolcularını bekliyor.

5. Kartal sahil yolu

Sahil yolunun olmadığı zamanlar. İnsanların denizle buluşmak ve sahile geçmek için arada yer alan kocaman otobanı geçmek zorunda olmadığı zamanlar. Bu kadar güzel bir sahili otobanla ayırdıkları yetmemiş, sonra da “Barcelona oluyoruz” diyerek etrafına gökdelenler doldurmaktan geri durmadılar.

1970-kartal-sahil
1970 ortofoto haritası
Fotoğraf lisansı: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
1982-kartal-sahil
1982 ortofoto haritası
Fotoğraf lisansı: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
2006-kartal-sahil
2006 ortofoto haritası
Fotoğraf lisansı: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
2022 kartal sahili
2022 uydu haritası
Fotoğraf lisansı: Maxar Technologies
kartal sahili eskiden
Kartal'dan bir eski fotoğraf: Kartal sahiline bir bakış.

6. Aydos Dağı

Aydos Dağı son zamanlarda ağaç kesilme olaylarıyla gündeme geliyor. Aydos Dağı’nın geçmişten bugüne nasıl göründüğüne bakıyoruz. Özellikle Pendik Belediyesi’nin Aydos Dağı içinden geçirdiği duble yol endişelere yol açmıştı. Peki Aydos Dağı, 1970’den bugünlere nasıl değişti? 1982 haritasında villaların olduğu alanda yer alan sansür, dönemin İBB’sine aittir.

1970-aydos
1970 ortofoto haritası
Fotoğraf lisansı: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
1982-aydos
1982 ortofoto haritası
Fotoğraf lisansı: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
2006-aydos
2006 ortofoto haritası
Fotoğraf lisansı: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
2022-aydos
2022 uydu haritası
Fotoğraf lisansı: Maxar Technologies

7. Orhantepe / Tamirane

Biraz da yerleşim alanlarına bakalım. Şimdi Orhantepe Tamirane bölgesine geçiyoruz. Yeşilyurt Apartmanı’nın çöktüğü, Kartal’ın en eski yerleşim alanlarından biri.

1970-orhantepe-tamirane-1
1970 ortofoto haritası
Fotoğraf lisansı: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
1982-orhantepe-tamirane-2
1982 ortofoto haritası
Fotoğraf lisansı: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
2006-orhantepe-tamirane-3
2006 ortofoto haritası
Fotoğraf lisansı: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
2022-orhantepe-tamirane-4
2022 uydu haritası
Fotoğraf lisansı: Maxar Technologies
kartal tren istasyonu eski foto
Kartal'dan bir eski fotoğraf: Kartal tren istasyonu.

8. Esentepe – Petroliş

Esentepe ve Petroliş Mahallelerine bakıyoruz. Eskiden çok daha az bina var. Şimdilerde bina yapacak arsanın bulunmadığı bir bölge. Nüfus yoğunluğu inanılmaz yüksek. Esentepe’de rüzgar esmiyor artık, rezidanslardan geçecek yer bulamadığı için. Bu arada dikkat ettiniz mi; Kartal Anadolu İmam Hatip Lisesi’nin arazisi ne kadar çok bina dolmuş (2006 haritasından itibaren, üçgen arazide büyük beyaz yapılar). Haritadan bile kendini ayrı bir kent gibi gösteriyor. Okulda her dersten en az 2 laboratuvar, 3 kütüphane, 8 çok amaçlı salon ve 2 yemekhane olduğunu düşünürsek; normal görünüyor.

1970-esentepe-petrolis-1
1970 ortofoto haritası
Fotoğraf lisansı: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
1982-esentepe-petrolis-2
1982 ortofoto haritası
Fotoğraf lisansı: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
2006-esentepe-petrolis-3
2006 ortofoto haritası
Fotoğraf lisansı: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
2022-esentepe-petrolis-4
2022 uydu haritası
Fotoğraf lisansı: Maxar Technologies

9. Topselvi

Şimdi Topselvi semtine bakıyoruz. Çavuşoğlu, Yalı, Yunus ve Topselvi Mahalleleri. Şimdilerde planları onaylanması ile büyük bir kentsel dönüşümden geçmeye hazırlanan bölge. İstMarina ile beraber cazibe noktası haline geldi. Umalım ki ilerde daha da güzel bir yer olsun. Tek sorun, Kartal’ın nüfusunun daha da artmasına neden olacak olması.

1970-topselvi
1970 ortofoto haritası
Fotoğraf lisansı: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
1982-topselvi
1982 ortofoto haritası
Fotoğraf lisansı: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
2006-topselvi
2006 ortofoto haritası
Fotoğraf lisansı: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
2022-topselvi
2022 uydu haritası
Fotoğraf lisansı: Maxar Technologies
kartal yunus eski foto
Kartal'dan bir eski fotoğraf: Yunus tren istasyonu.

10. Bonus: Büyükada

Daha bakacak bir yer yok gibi, ama listeyi 10’a tamamlayalım. Bonus olarak Büyükada’ya bakmaya ne dersiniz? Daha fazla detay sığması için adayı yatay olarak gösteriyoruz. Fotoğrafta adanın sağ tarafı, Kartal’a bakan tarafıdır. Adayın güneyi ise sol taraftadır. Adalar’ın 1982 ortofoto görüntüsü yok. Bu nedenle 1970, 2006 ve 2022 görüntülerine yer veriyoruz.

1970-buyukada-1
1970 ortofoto haritası
Fotoğraf lisansı: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
2006-buyukada-2
2006 ortofoto haritası
Fotoğraf lisansı: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
2022-buyukada-3
2022 uydu haritası
Fotoğraf lisansı: TerraMetrics / Maxar Technologies