Beykoz eski ismi – Beykoz adı nereden geliyor?
İstanbul’un en güzel ilçelerinden Beykoz, Anadolu Yakası’nda yer alan İstanbul’un kuzey ilçelerinden biridir. Ormanları, dereleri, mesire ve ören yerleri, bereketli toprakları, masmavi denizi ve plajları, hem boğaza hem de Karadeniz’e nazır eşsiz manzaralarıyla ünlü Beykoz’un ismi nereden geliyor ve eski adı nedir? Bu makalede Beykoz ilçesinin adının geçmişini araştırıyoruz.
Beykoz eski ismi
Beykoz’da ilk yerleşime dair izler, M.Ö. 700’lü yıllara kadar uzanır. Beykoz’a Trakya’dan deniz yoluyla gelerek kendilerine yurt edinen Traklar, Beykoz’da yaşamaya başlayan ilk halk olarak bilinir. Traklar, Beykoz’a geldiklerinde, kralları Amikos’un ismine binaen, buraya “Amikos” adını vermişlerdir. Amikos, Beykoz’un bilinen en eski adıdır.
Traklar Beykoz’da balıkçı köyleri ve çeşitli yapılar inşa etmişlerdir. Beykoz o dönemde Traklar tarafından kurulan Bebrik Devleti bünyesinde bulunan bir yerleşim yeri olmuştur. M.Ö. 337’de Bitinyalıların saldırısına uğrayan Bebrik Devlet, kanlı bir mücadelenin ardından yıkılmıştır. Beykoz’un Bitinya tarafından idare edildiği dönem, bölgenin gelişiminin artmasına neden olmuştur.
M.Ö. 74’de Beykoz’un idaresi, Bitinya’dan Roma İmparatorluğu’na devir edilmiştir. 395 yılında Roma İmparatorluğu’nun bölünmesiyle birlikte Beykoz, Bizans topraklarında kalmıştır. 609’da Pers İmparatorluğu yönetimine geçen Beykoz, 669’da Araplar tarafından istila edilir.
Daha sonra tekrar Bizans yönetimine geçen Beykoz, 1402’de Osmanlı tarafından ele geçirilene kadar Bizans’a bağlı kalır. Beykoz, İstanbul’un Fethinden 51 yıl önce, Yıldırım Beyazıt tarafından fetih edilir.
Beykoz adı nereden geliyor?
Amikos, Osmanlı topraklarına dahil edildikten sonra Beykos adını almıştır. Rivayete göre Farsçada köy anlamına gelen kos sözcüğünün Türkçe bey sözcüğüne eklenmesi sonucunda ortaya çıkan Beykos (Beyköyü) sözcüğü kentin adı olarak kalmıştır. Beykos zamanla Beykoz’a dönüşmüştür.
Osmanlı İmparatorluğu sınırlarına dahil edilen kentin adı bundan böyle Amikos değil, Beykoz’dur. Beykoz isminin nereden geldiğine ilişkin olarak dolaşan başka bir rivayete göre, Beykoz isminin Kocaeli beylerbeylerinin Beykoz’da oturmasına nispetle üretilenidir.
Bilinen bir başka rivayet ise, Beykoz isminin, kente Osmanlı tarafından inşa edilen On Çeşmeler adlı bir çeşmenin yanında bulunan büyük bir ceviz ağacı ile ilgili olduğu iddia etmektedir. Koz kelimesi ceviz sözcüğünü nitelemek üzere kullanılmaktadır. Ceviz ağaçlarının fazla olması nedeniyle Binkos adının verildiği ve bu ismin zamanla Beykoz ismine dönüştüğü öne sürülür.