Gezi direnişinin yıl dönümü: Gezi şehitleri kimdir?

İstanbul Taksim’deki Gezi Parkı’ndaki 2013 yılında meydana gelen olaylarda ağaçların kesilmesini protesto eden gençlerin kaldığı çadırların yakılmasıyla başlayan Gezi eylemleri, 79 ilde milyonlarca kişinin katıldığı kitlesel protestolara dönüşürken, çıkan olaylarda çok sayıda eylemci hayatını kaybetti. Gezi eylemleri daha sonra Gezi Direnişi olarak adlandırılmış ve hayatını kaybeden eylemcilere Gezi Şehitleri denmeye başlanmıştır.

Gezi şehitleri kimdir?

Gezi şehitleri olarak adı anılan isimler: Mehmet Ayvalıtaş, Abdullah Cömert, İrfan Tuna, Selim önder, Ethem Sarısülük, Zeynep Eryaşar, Ali İsmail Korkmaz, Ahmet Atakan, Serdal Kadakal ve Berkin Elvan. Gezi şehitleri her yıl Gezi eylemlerinin yıl dönümünde anılıyor.

Mehmet Ayvalıtaş

20 yaşında, İstanbul, 2 Haziran 2013, Gezi Parkı’na destek için otoyol kapatıldığı sırada üzerine süren aracın çarpması sonucu öldü.

Abdullah Cömert

22 yaşında, Antakya, 3 Haziran 2013, eylem sırasında başına aldığı darbe sonucu öldü.

İrfan Tuna

47 yaşında, Ankara, 6 Haziran 2013, kalp krizi geçirerek hayatını kaybetti. Gezi direnişine karşı polisin kullandığı aşırı miktardaki biber gazından etkilendiği düşünülüyor.

Selim Önder

88 yaşında, İstanbul/İzmir. Taksim civarından geçerken yoğun gaza maruz kaldıktan sonra İzmir’e döndü, birkaç gün sonra hayatını kaybetti. Yakınları gazın kalp yetmezliğini tetiklediğini düşünüyor.

Ethem Sarısülük

26 yaşında, Ankara, 12 Haziran 2013. 1 Haziran’da eylem sırasında polis tarafından başından vurularak ağır yaralandı. 12 Haziran’da beyin ölümü gerçekleşti.

Zeynep Eryaşar

50 yaşında, İstanbul, 15 Haziran 2013. Avcılar’da yapılan protesto gösterisi sırasında polisin aşırı miktarda gözyaşartıcı gaz kullanmasının ardından kalp krizi geçirdi.

Ali İsmail Korkmaz

19 yaşında, Eskişehir, 10 Temmuz 2013. Gösterilerin ilk günlerinde sivil giyimli saldırganlar tarafından feci şekilde dövüldü, başına aldığı darbenin etkisiyle beyin kanaması geçirirken Yunus Emre Devlet Hastanesi’nde görevli doktorlar tarafından önce polise ifade vermeye gönderildi. 20 saat geciken müdahalenin ardından 1 ay yoğun bakımda kaldıktan sonra hayatını kaybetti.

Ahmet Atakan

22 yaşında, Antakya. Ankara’da ODTÜ ve Tuzluçayır’daki protestolara destek vermek için Antakya, Armutlu’da yapılan eylemde polis tarafından kafasından gaz fişeğiyle vurulup, çatıdan düşerek öldü.

Serdar Kadakal

37 yaşında, İstanbul. Yaşadığı ve çalıştığı Kadıköy’de emniyet güçleri tarafından yoğun ve yaygın şekilde bibergazı kullanımının ardından kalp krizi geçirerek öldü.

Berkin Elvan

15 yaşında, İstanbul. 15-16 haziran gecesi, Okmeydanı’ndaki evinden ekmek almak için çıktı, polisin gaz fişeğiyle başından vuruldu. 269 gün komada kaldı, 15. yaşına komada girdi. 11 Mart 2014’te öldüğünde 16 kiloydu.

Gezi’de ne olmuştu?

Dönemin Başbakanı Tayyip Erdoğan’ın Taksim Meydanı’ndaki Gezi Parkı’na Topçu Kışlası inşa edileceğini açıklamasının ardından, 2013 yılının 27 Mayıs’ı 28 Mayıs’a bağlayan gecesi Gezi Parkındaki ağaçları kesmeye gelen iş makinelerine karşı gençler direnişe geçti. Ağaçları koruyan gençlerin kaldıkları çadırlar gece yarısı yakıldı.

Kısa sürede çok sayıda insan parkın çevresinde toplandı. Polis parkın çevresinde bariyer kurdu. Biber gazıyla müdahale etti. Polisin kırmızı elbise giymiş bir kadına biber gazı sıktığı sırada çekilen fotoğraf eylemlerin sembollerinden biri oldu. 31 Mayıs sabahı polisin parka girerek, çadır kuran eylemcileri fiziksel müdahaleyle dağıtması, eylemlerin daha da büyümesinin sebeplerinden biri oldu. Gezi Parkı’nda toplanan eylemcilerin çadırları ateşe verildi. Gün boyu devam eden müdahalede yoğun biber gazı kullanımı ve TOMA’dan sıkılan basınçlı su nedeniyle üç kişi gözünü kaybetti; onlarca kişi yaralandı.

1 Haziran’da Erdoğan Taksim’e kesinlikle Topçu Kışlası yapılacağını, geri adım atmayacaklarını tekrarladı. CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu, kalabalık bir grupla Taksim’e gitti, Gezi Parkı’na girdi. Polis CHP’lileri de dağıttı. Akşam saatlerinde Taksim çevresinde toplanan kalabalık büyüyünce, polis Gezi Parkı çevresinden çekilmek zorunda kaldı. Eylemciler 1 gün sonra yeniden parka döndü. 15 gün boyunca parkta kaldılar ve 15 gün boyunca Gezi Parkı toplumun adalet, demokrasi ve özgürlük taleplerinin odağı oldu. Park polisin 15 Haziran’daki müdahalesiyle boşaltıldı.

İçişleri Bakanlığı’nın verilerine göre Bayburt ve Bingöl hariç 79 ilde düzenlenen eylemlere toplam 2,5 milyon kişi katıldı. AK Parti Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan çeşitli defalar Taksim’e Topçu Kışlası yapılacağını söyledi ama aradan geçen yılların ardından bu konuda somut bir adım atılmadı.