İyot tableti nedir, ne işe yarar?
Nükleer kaza korkusuna karşı iyot tabletleri son zamanlarda oldukça popüler. Orta Avrupa’da sayısı fazla olan nükleer santraller nedeniyle halk nükleer bir sızıntıya karşı iyot tableti stoklarken, son zamanlarda Rusya ile NATO arasındaki gerilimin artması da nükleer savaş korkusuna neden oldu.
Farklı ülkelerden binlerce insan, olası bir radyoaktif kontaminasyonun sağlıkları üzerindeki etkilerini hafifletmek için iyot tabletleri satın alıyor. Radyoaktivite sınır tanımıyor. Bu nedenle, nükleer saldırının veya nükleer santralde meydana gelebilecek bir kazanın etkilerini hafifletmek için iyot tabletleri bulundurmak oldukça önemlidir.
Hatta geçen yıllarda nükleer kaza olasılığı nedeniyle Almanya ve Belçika’da çok sayıda iyot tableti alınarak vatandaşlara ücretsiz olarak dağıtılmıştır. Uzmanlardan gelen önerilere göre tabletler, yalnızca hamile ve emziren kadınlara ve küçüklere değil, bir reaktörün 100 kilometre yarıçapında yaşayan 45 yaşına kadar herkese sağlanmalıdır.
İyot tabletler nükleer radyasyondan korur mu?
Nükleer acil durumlarda, radyoaktif iyot salınabilir; Solunması veya yutulması, tiroid kanseri riskini artırır. Potasyum iyodür olarak da bilinen iyot tabletleri, nükleer bir kazada yayılan radyoaktif iyotun emilimini önlemeye yardımcı olur ve bu emisyona maruz kalabilecek kişilerde tiroid kanseri riskini azaltmaya yardımcı olur.
İyot tabletlerinin sağlanmasının, vücuttaki radyoaktif iyotun emilimini azaltması amaçlanacaktır. Ancak uzmanlar, iyotun bir atom felaketinde salınan birkaç radyoaktif izotoptan sadece biri olduğuna dikkat çekiyor. Konuyla ilgili Green Peace uzmanı Heinz Smital, “İyot tabletleri sizi sağanak yağmurdan gelen kokteyl şemsiyesi gibi nükleer bir kazadan koruyor” dedi. Sonuç olarak, önlem kimseyi rahatlatmaz.
Tiroid kanserinin ortaya çıkmasını önleyebilecek bu hapların mevcudiyeti, son yıllarda tekrarlayan bir tartışma olmuştur ve normalde nükleer bir olay meydana geldiğinde tekrar gündeme gelmektedir. Örneğin, Fukushima kazasından sonra nükleer santrallerin yakınındaki alanlarda iyot tabletlerinin bulunması ihtiyacı bir kez daha hatırlatıldı.
Nükleer bir sızıntıda veya saldırıda rüzgar radyoaktif bulutu etrafa dağıtır. Rüzgarın yönü ve hızı bulutun kat ettiği mesafeyi etkiler, ancak sırayla, daha büyük kat edilen mesafe, radyoaktif parçacıkların daha fazla çözünmesi ve bu nedenle, daha az radyoaktif etki anlamına gelir. Yağmur, yerdeki radyoaktif parçacıkların birikme sürecini hızlandırır ve bu da dağılımlarını azaltır.
Radyasyonun etkisi ve iyot tableti
Radyasyon bulaşıcı değildir. Aslında, tüm insanlar günlük olarak küçük seviyelerde doğal radyasyona maruz kalmaktadır. Toprakta, suda ve havada doğal olarak oluşan radyoaktif maddeler vardır. Ayrıca, örneğin röntgen çektirmemiz gerektiğinde yapay kaynaklardan radyasyon alırız. Bu nedenle, olumsuz sağlık etkileri yalnızca, doğaldan daha fazla miktarda radyasyona doğrudan maruz kalan kişilerde ortaya çıkabilir.
Radyasyonu ölçen birime milliSievert denir ve ölüm gibi bir etki ancak binlerce milliSievert dozlarında meydana gelebilir (5.000’den büyük). Bir fikir edinmek için, bir diş röntgenindeki radyasyona maruz kalmanın 0.005 miliSievert olduğunu bir örnek olarak alın.
Radyasyon dozu belirli bir eşiği aşarsa, ciltte kızarıklık ve çok yüksek dozlara bağlı olarak saç dökülmesi, radyasyon yanıkları ve hatta Akut Radyasyon Sendromu olarak adlandırılan etkiler üretebilir.
İyot tableti kullanımı
Tüm iyot tablet stoklarının mükemmel durumda ve bir nükleer kaza durumunda insanların kolayca erişebileceği yerlerde olduğu varsayılmalıdır. Ancak yaşadığınız ülke size iyot tableti sağlayamayabilir, bu nedenle iyot tableti satın alırken kullanım süresinin dolmadığından emin olmalısınız. Hastaneler, eczaneler ve ilaç şirketlerinde de tiroid problemlerini tedavi etmek için kullanılan bu tip ilaçlar bulunmaktadır.
Uzmanlar, her halükarda, iyot haplarının uygulanmasının sağlık personeli tarafından denetlenmesi gerektiğini ve vatandaşların, nükleer santrallerin yakınında yaşayanların bile asla kendi kendine ilaç almaması gerektiğini hatırlatıyor. İyot haplarını reçetesiz almak, böbrekleri düzgün çalışmayan kişilerde hipotiroidi veya komplikasyon gibi yan etkilere neden olabilir.