Gıdalarda kullanılan doğal ve yapay renk maddeleri

Gıda boyaları, Uluslararası Gıda Kodeks Komisyonu tarafından bir gıdanın renginin düzenlenmesi amacıyla kullanılan maddeler olarak tanımlamıştır. Renk verme özelliğine sahip olan maddeler içeriğindeki kimyasal farklılıklar nedeniyle hangi amaçla ve nerede kullanılması gerektiğini belirler.

Buna göre gıdalarda kullanılacak olan boyaların insan sağlığına hiçbir şekilde zarar vermemesi gerekir. Gıda boyası içeriğinde kimyasal olmaz ve bitkilerden üretilirler.

Gıda İşleme Teknikleri

Günümüzde tercih edilen gıda işleme tekniklerinin amacı, gıdaların görünüşlerinin en doğal haline getirilmesini sağlamak ve gıda hakkındaki olumsuz düşüncenin ortadan kaldırılmasını sağlamaktır.

Yapay renklendiriciler doğal renklendiricilere göre daha renklidir. Nedeni ise PH seviyelerinin yüksek olması ve uygulama sırasında kolaylık sağlamasıdır. Ucuz olmaları ise kullanımını artırmıştır.

Gıdalarda Rengin Önemi

Renkler, ışığın doğal dağılımı neticesinde ortaya çıkan görsel bir özelliktir. Doğal olan gıdaların renkleri içeriğindeki pigmentlerden kaynaklanır. Örneğin meyveler ve sebzeler doğal kaynaklı renklere sahip olmakla birlikte çekiciliği renkleriyle yakından alakalıdır. Bunun için insanlar meyve ve sebze alırken rengine odaklanır.

Solmuş, çürümeye yakın ve bozulmuş ürünler tercih edilmez. Oysaki bir gıdanın rengindeki değişim onun bozulduğu ve yenilemez olduğu anlamına gelmez. Bunun için gıdalar boyalarla, renklendirilerek eski çekiciliği kazandırılır ve bu şekilde servis edilir.

Bir gıda hakkındaki ilk izlenimde görsellik önem kazanır. Duyusal olarak gıda üzerindeki renk, lezzet beklentisi yaratır. Canlı, parlak bir renge sahip olan gıdanın lezzetli olduğu düşünülür. Gelişen üretim teknolojileri ise işleme, depolama ve satış gibi aşamalarda gıdanın renginde solmalar yaşanması ihtimaline karşı çözümü gıda boyalarında bulmuştur.

Renklendiricilerin Sınıflandırılması

Renklendiriciler üretilirken farklı sektörler düşünülmüştür. Örneğin gıda, ilaç, kozmetik ve tekstil gibi. Gıdalarda kullanılan boyalar yenilebilirken, tekstil ürünlerinde kullanılan kumaş boyası yenilmez.

Her sektörün gereksinimlerinin karşılanabilmesi açısından bu renklerin kimyasal içerikleri de elde ediliş biçimleri açısından farklıdır. Gıda sanayi açısından da her bir gıda ürününün yapısına bağlı olarak gıdaların renklendirilmesi amacıyla kullanılacak renk maddelerinin özellikleri de değişmektedir.